Từ năm 2018, Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh đã ứng dụng công nghệ cao trong sấy hoa và lá Trà hoa vàng thay thế cho công nghệ sấy thông thường (sấy nhiệt lạnh và sấy nhiệt độ cao). Áp dụng công nghệ sấy thăng hoa đã tạo ra sản phẩm có chất lượng tốt hơn công nghệ sấy thông thường, giữ nguyên các giá trị dược chất, màu sắc hình dạng đẹp, màu nước vàng sáng, mùi thơm, vị thanh mát đặc trưng, hấp dẫn.
Giới thiệu qua về công nghệ:
Đối với chất lỏng như nước khi ở các mức nhiệt khác nhau sẽ có các trạng thái khác nhau từ thể rắn (dưới 0), thể lỏng (0-100), thể hơi (trên 100) (Hình 1 Giản đồ trạng thái pha của nước).
Đó là ở môi trường thông thường, áp suất khí quyển 1 atm, nước sẽ chuyển trạng thái theo đúng nguyên lý tự nhiên từ rắn sang lỏng sang hơi khi tăng nhiệt và ngược lại khi giảm nhiệt.
Hiện tượng thăng hoa là trường hợp chất lỏng không chuyển trạng thái theo quy luật thông thường mà sẽ bỏ qua trạng thái lỏng, như cục đá lạnh thoát hơi nước mà chúng ta có thể nhìn thấy, đó cũng là hiện tượng thăng hoa.
Tuy nhiên, hiện tượng thăng hoa sẽ xảy ra liên tục khi môi trường đạt áp suất gần như chân không và nhiệt độ xuống dưới 0, khi đó bang đá sẽ chuyển trực tiếp sang thể hơi mà không qua thể lỏng, đó chính là hiện tượng thăng hoa.
Sấy thăng hoa (freeze drying) là một kỹ thuật còn được gọi là “làm khô lạnh”(lyophilisation) hay còn gọi là kỹ thuật khử nước (dehydration), thường được sử dụng để bảo quản các loại vật liệu nói chung và thực phẩm nói riêng, giúp thuận tiện hơn cho vận tải, cũng như giữ được các phẩm chất của sản phẩm ban đầu.
Sấy thăng hoa (Freeze drying) hoạt động bằng cách cấp đông nhanh các nguyên liệu và sau đó giảm áp suất môi trường để cho phép các tinh thể đá đông (ẩm đóng băng) trong nguyên liệu thăng hoa trực tiếp từ pha rắn sang pha khí. Điều này giúp cho sản phẩm sau khi tách ẩm vẫn giữ được nguyên hình dạng, màu sắc, mùi vị, dưỡng chất.
Ảnh Thiết bị công nghệ sấy của Công ty CP Kinh doanh lâm sản Đạp Thanh
Nguyên lý hoạt động của thiết bị
Quá trình sấy thăng hoa bao gồm bốn giai đoạn: Giai đoạn tiền xử lý, giai đoạn cấp đông Freezing (Giai đoạn cấp đông nhanh), giai đoạn làm khô sơ cấp và giai đoạn làm khô thứ cấp.
-
Tiền xử lý
Ở giai đoạn này, nguyên liệu Trà hoa vàng được chuẩn bị kỹ với những yêu cầu kỹ thuật tương ứng cho sản phẩm hoa, lá.
-
Freezing
Giai đoạn này gọi là cấp đông nhanh. Nhiệt độ cấp đông trong khoảng từ -50°C. Giai đoạn này là quan trọng nhất trong toàn bộ quá trình, vì sản phẩm có thể hư hỏng nếu không đúng cách thực hiện.
-
Làm khô sơ cấp
Ở giai đoạn này, áp suất trong môi trường sấy sẽ được giảm xuống áp suất chân không. Lượng nhiệt được cấp vào được tính toán một cách chính xác sao cho các tinh thể nước đá thăng hoa mà không qua pha lỏng. Ở giai đoạn này, 90% ẩm trong nguyên liệu được lấy đi.
-
Làm khô thứ cấp
Giai đoạn làm khô thứ cấp là giai đoạn làm bay hơi lượng ẩm còn sót lại ở giai đoạn trước. Ở giai đoạn này, nhiệt độ có thể được điều chỉnh tăng dần, ở cuối quá trình, độ ẩm trong nguyên liệu chỉ còn khoảng 1% – 4%.